کلید یا فیوز مینیاتوری چیست؟ + انواع و کاربرد

امروزه در سیستم های برق کشی ساختمان توجه زیادی به مبحث ایمنی می شود. بحث ایمنی برق در ساختمان ها تحت قوانین مصوب سازمان نظام مهندسی ساختمان انجام شده و برآن تاکید شده است به همین خاطر است از وسایل مختلفی برای تامین اصول امنیتی در مدارهای الکتریکی  و برق کشی ساختمان استفاده می شود و بدیهی است که وسایل حفاظتی متنوعی برای تامین امنیت برق کشی ساختمانی و صنعتی مورد توجه قرار بگیرد. یکی از این وسایل کلید مینیاتوری است که مدارهای الکتریکی  را در برابر جریان غیرمجاز محافظت می کند.

فیوز مینیاتوری یا به عبارتی بهتر بگوییم کلید مینیاتوری (Miniature Circuit Breaker) یا به اختصار MCB که ساختمان داخلی شبیه فیوز آلفا دارد یکی از تجهیزات پرکاربرد الکتریکی است که برای قطع بار، حفاظت و ایزولاسیون یک بخش مدار مانند موتورها، روشنایی، مدارهای کنترل و… بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کلید مینیاتوری چگونه عمل می کند؟

کلید های مینیاتوری مدار را از جریان غیرمجاز حفاظت می کند. به این شکل که اگر جریانی بیش از جریان اسمی یک مدار از فیوز عبور کند، برای حفظ امنیت و جلوگیری از اتصال کوتاه شدن جریان برق را قطع می‌کند و از آسیب دیدن مدار جلوگیری می‌کند. در سیم کشی ساختمان و یا تابلو برق صنعتی فیوز مینیاتوری (کلید مینیاتوری) از المان‌ های اصلی است که خطرات ناشی از اتصال کوتاه شده مدار را با قطع مدار خاتمه می‌دهد.

کلید های مینیاتوری از نظر سرعت عملکرد

کلید مینیاتوری از نظر سرعت عملکرد به دو دسته فیوزهای کند کار و تند کار تقسیم می‌شوند:

فیوزهای کندکار : این نوع از فیوزها با تاخیر عمل کرده و مدار را دیرتر قطع می‌کند ، از این فیوزها در مدارهای موتوری استفاده می‌شود.

فیوزهای تندکار : این نوع از فیوزها در زمان کمتری جریان برق را قطع می‌کنند بنابراین در مصارف روشنایی بیشتر استفاده می‌شوند.

حفاظت مدار های الکتریکی

کلید مینیاتوری به دو روش حفاظت مدار الکتریکی را انجام می‌دهد:

1. عملکرد بی متال

در این روش فیوز مینیاتوری از یک فلز بیمتال برای تشخیص جریان اضافه استفاده می‌کند به این صورت که در اثر عبور جریان بیش از جریان نامی کلید مینیاتوری، کلید عمل کرده و جریان برق را قطع می‌کند.

2. عملکرد سیم پیچ

در این روش تشخیص میزان جریان به عهده یک سیم پیچ با تعداد دور کم و قطر زیاد است که در این صورت با وارد شدن جریانی بیشتر از جریان نامی کلید مینیاتوری، کلید عمل کرده و جریان را قطع می‌کند.

در فروشگاه ولت استار کلید های مینیاتوری مختلفی داریم از جمله: کلید مینیاتوری اشنایدر، پارس فانال، هیوندای، ال اس، کاوه که شما عزیزان می توانید با کلیک بر روی لینک زیراز قیمت این محصولات اطلاع پیدا کنید و با بهترین کیفیت محصول خود را خریداری نمایید.

انواع کلید مینیاتوری

کلید مینیاتوری به تیپ‌ های مختلفی تقسیم می‌شود نوع B که برای مصارف روشنایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، نوع C که کلید مینیاتوری موتوری نام دارد و معمولاً در صنعت و مدارات موتور دار استفاده می‌شود، نوع D که فیوز مینیاتوری ترانسفورماتوری نام دارد، نوع K که فیوز مینیاتوری قدرت نام دارد و نوع Z که یک کلید مینیاتوری بسیار حساس است. در بین انواع کلید مینیاتوری نوع B و C بیشترین کاربرد را دارد.

کلید های مینیاتوری براساس جریان های قطع لحظه ای در سه نوع دسته بندی می شوند:

1. نوع B
2. نوع C
3. نوع D

B: فیوز مینیاتوری نوع

این کلید ها زمانی که جریان اضافه بین 3 تا 5 برابر جریان نامی مدار باشد جریان الکتریکی را قطع می‌کند  که به آنها فیوز مینیاتوری تند کار گفته می‌شود. این نوع MCB به صورت آنی  کار می کند. کلید‌ های مینیاتوری نوع B برای بارهای مقاومتی یا بارهای القایی کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرند که در آنها سوئیچینگ ناگهانی بسیار کم است. بنابراین، فیوز های مینیاتوری نوع B برای بارهای خانگی یا تأسیسات روشنایی صنعتی مناسب هستند.

فیوز مینیاتوری نوع C

کلید مینیاتوری نوع C که بیشتر کاربرد صنعتی دارد و به نام کلید مینیاتوری موتوری شناخته می‌شود و زمانی که جریان اضافه بین 5 تا 10 برابر جریان نامی باشد جریان الکتریکی را قطع می‌کند ولی زمان قطع آنها از تیپ B بیشتر است بنابراین به فیوز مینیاتوری کند کار معروف هستند. معمولاً برای موتورهای کوچک یا لامپ‌ های فلورسنت به کار می‌رود. در چنین مواردی، کلید‌ های مینیاتوری نوع C برای مقادیر جریان اتصال کوتاه زیاد ترجیح داده می‌شوند. بنابراین، این نوع کلید ها در تأسیسات تجاری و صنعتی با بارهای بسیار سلفی (القایی) مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فیوز مینیاتوری نوع D

این نوع فیوزها به سرعت و در ۱۰ تا ۲۵ برابر جریان نامی عمل می‌کند. کلید های مینیاتوری نوع D در بارهایی که بسیار القایی هستند و در آنها جریان‌ های هجومی با مقدار زیاد و به دفعات رخ می‌دهد مورد استفاده قرار می‌گیرند. از کاربرد های رایج این نوع کلید های مینیاتوری می‌توان به ماشین‌ های پرتوی ایکس، سیستم‌ های UPS، تجهیزات جوشکاری صنعتی و موتورهای سیم‌پیچی بزرگ اشاره کرد.

 سه نوع فیوزهای مینیاتوری بالا، حفاظت را در یک‌ دهم ثانیه انجام می‌دهند. حداقل و حداکثر جریان‌ های قطع یا اصطلاحاً تریپ (Trip) این فیوزهای مینیاتوری درجدول زیر ارائه شده است. که در آن،Ir جریان نامی کلید های مینیاتوری است. همان‌طور که گفتیم، فیوزهای مینیاتوری را می‌توان بر اساس تعداد پل‌هایشان نیز به دسته‌ های تک‌پل، دوپل، سه‌پل و چهارپل نیز تقسیم کرد.

کلید های مینیاتوری تک فاز با سه فاز چه تفاوت هایی دارند؟

به طور کلی کلید‌ های مینیاتور تک فاز و سه فاز بایکدیگر تفاوت چندانی ندارند و تمامی آنها به نوعی از لوازم برقی خانه و محل کار شما محافظت می‌کنند. تفاوت کلید مینیاتوری تک فاز و سه فاز در استفاده از آنها به عنوان فیوز است. به همین دلیل در صورت قطع شدن برق و پریدن فیوز، نیازی به تعویض کردن آن نمی‌باشد و فقط با فشردن یک کلید می‌توان برق را مجدد وصل کرد. جریانی که برای قطع شدن و پریدن این کلید‌ ها به عنوان فیوز نیاز است، ولتاژ زیادی نمی‌باشد، و با کوچک ترین جریان قطع می‌شود و از خرابی وسایل برقی جلوگیری می‌کند. حداکثر جریان کلید‌ های مینیاتوری سه فاز 100 آمپر می‌باشد که ولتاژ زیادی به حساب نمی‌آید. جنس بدنه در این مدل از کلید های مینیاتوری، ABS است که می‌توان گفت مقاومت بالایی در برابر عوامل مختلف دارد.

کاربرد و رنج جریانی کلید های مینیاتوری

کلید های مینیاتوری و یا همان فیوزهای مینیاتوری به واسطۀ خصوصیات منحصر به فردی همچون قابل استفاده بودن بعد از هر بار قطع و قطع همزمان سه فاز کاربرد فراوانی دارند. کلید های مینیاتوری در مدارهای فشار ضعیف از قبیل مصارف خانگی، روشنایی، صنعتی، یا سایر کاربرد های تجاری به کار می‌روند.

رنج جریانی تولید کلید های مینیاتوری به ترتیب عبارت است از ۱، ۲، ۴، ۶، ۱۰، ۱۶، ۲۰، ۲۵، ۳۲، ۴۰، ۵۰، ۶۳ و در بعضی برندها در رنج ۸۰، ۱۰۰ و ۱۲۵ آمپر که البته بسیار محدود هستند. لازم به ذکر است که تقریباً تمامی انواع کلید مینیاتوری موجود در بازار ایران برای مصارف برق با جریان AC تولید می‌شوند و کلید های مینیاتوری برای مصارف برق با جریان DC بسیار کم و محدود است. کلید های مینیاتوری برای مصارف برق با جریان DC بیشتر در بخش‌ های مخابراتی و الکترونیکی کاربرد داشته و در دسته بندی کلید های مینیاتوری خاص قرار می‌گیرند.

انتخاب  MCB یا کلید مینیاتوری

انتخاب کلید مینیاتوری برای یک کاربرد خاص کاری است که باید آن را به دقت انجام داد تا حفاظت قابل اطمینان در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه تضمین شود. اگر انتخاب MCB بر اساس الزامات مدار نباشد، ممکن است به دفعات تریپ‌ های ناخواسته رخ دهد. اگر انتخاب MCB در اندازه‌ای کمتر از اندازه نامی بار باشد، به دفعات فراوان تریپ می‌شود و موجب وقفه در رسیدن جریان به بار متصل به آن خواهد شد، زیرا در این حالت، جریان نامی MCB کمتر از مقدار جریان نامی بار است. به طور مشابه، اگر مقدار نامی MCB بزرگ‌تر از جریان نامی بار باشد، بار متصل به آن به خوبی محافظت نمی‌شود. در این حالت، کلید مینیاتوری حتی هنگامی که بار جریان اضافه بار بکشد، عمل نخواهد کرد.

فروشگاه آنلاین تجهیزات برق صنعتی و ساختمانی ولت استار با اتکا به تجربه‌ی فنی و بازرگانی کارشناسان خود قادر است در خصوص تأمین قطعات، مشاوره، طراحی و ارائه اطلاعات فنی و نحوه انتخاب و راه‌اندازی محصولات برق صنعتی و ساختمانی نیاز صنایع مختلف کشور را بر طرف کند.علاقه‌مندان برای ارتباط با متخصصان این شرکت می‌توانند از طریق شماره تلفن 09058928441 و یا وب ‌سایت voltstar.ir اقدام کنند.